Mỗi năm vào ngày cuối cùng của năm là ngày 30 tháng 12 (29 Tết nếu năm thiếu), ngày này còn được gọi là lễ trừ tịch gia chủ thường tổ chức cúng những mâm cỗ dâng lên ông bà, tổ tiên với ý nghĩa mời ông bà, tổ tiên cùng tụ họp về nhà ăn Tết cùng với gia đình. Vậy cúng 30 tết cần gì?
Hơn thế nữa, theo quan niệm mà người Việt vẫn tin rằng theo từng năm đều có vị Hành Khiển khác nhau cai trị hạ giới và vào đêm trừ tịch là thời gian chuyển giao nhiệm vụ của hai vị Hành Khiển của năm cũ và năm mới.
Từ đó, vào đêm 30 Tết, các gia đình Việt sẽ luôn chuẩn bị hai mâm cỗ để dâng lên thần linh cũng như ông bà, tổ tiên. Bài viết dưới đây là những gợi ý mâm lễ, bài cúng như thế nào là đầy đủ? Hãy cùng Hiwine theo dõi bài viết để biết thêm thông tin hữu ích để chuẩn bị cho ngày trừ tịch trong cuối năm nay nhé!
Nội dung chính
Ý nghĩa ngày cúng 30 tết
Để đánh dấu kết thúc một năm viên mãn, chuẩn bị tinh thần đón chào những may mắn trong năm mới, các gia đình Việt thường tổ chức một bữa cơm với đầy đủ các thành viên trong gia đình tham gia vào ngày cuối cùng của năm hay còn được gọi là Lễ Tất niên vào đúng chiều 30 Tết (hoặc 29 Tết nếu năm thiếu).
Với người dân Việt Nam, bữa cơm tất niên vào chiều 30 Tết chính là khoảnh khắc thiêng liêng vào dịp cuối năm của mọi gia đình. Là bữa cơm của sự đoàn viên, gắn kết tất cả thành viên, đầy đủ các thế hệ trong gia đình. Theo những quan niệm xưa, gia đình nào có càng đông đủ các thành viên cùng dự bữa cơm tất niên sẽ càng chứng tỏ gia đình đó “phúc lộc đề đa”, càng có thật nhiều may mắn trong năm mới.
Ngoài ra, trước bữa cơm tất niên, mỗi gia đình lại bày các mâm cỗ dâng lên cho thần linh và ông bà tổ tiên, mâm cỗ ngoài trời vào ngày cuối năm mang ý nghĩa là để tiễn đưa thần linh, còn đối với mâm cỗ trong nhà được bày trí tại bàn thờ gia tiên có ý nghĩa là mời tổ tiên về cùng ăn tết với cả gia đình.
Ngoài có ý nghĩa gia đình sum vầy đoàn tụ, bữa cơm tất niên vào ngày cuối cùng của năm còn là nghi thức đưa tiễn năm cũ, chuẩn bị đón năm mới, mời Ông Công Ông Táo cùng về trần thế tiếp tục công việc cai quản bếp núc. Sau bữa cơm tất niên đó là lúc mọi người trong gia đình cùng ngồi quây quần, tâm sự và chuẩn bị đón giao thừa, đón chào năm mới đến.
Ngày tất niên, mọi công việc quan trọng chuẩn bị đón Tết Nguyên đán đã gần như hoàn tất nhưng thường ai cũng vẫn sẽ tất bật với vô vàn công việc nhỏ, cố gắng chuẩn bị đón một năm mới tươm tất, trọn vẹn, ý nghĩa và chu đáo. Tuy vậy, việc chuẩn bị cúng tất niên sẽ vẫn được chuẩn bị đầy đủ và chu đáo nhất bởi những người chủ chốt trong gia đình, dòng họ.
Các gia đình Việt thường tổ chức tất niên vào 30 Tết. Tuy nhiên, tùy vào điều kiện thời gian của từng gia đình mà có thể chọn ngày tổ chức tất niên vào các ngày trước đó như 29, 28,27 âm lịch…
Trước khi chuẩn bị đón tất niên, gia chủ cần phải dọn dẹp lại nhà cửa sạch sẽ cũng như trang hoàng lại các khu vực trong nhà để chuẩn bị đón tết. Đối với việc trang trí nhà cửa tết, bạn có thể chuẩn bị như câu đối xuân, cành mai, cành đào để trang trí các góc nhà thêm không khí xuân. Trên bàn thờ, bạn cần cắm thêm các bình hoa tươi, mâm ngũ quả… để tăng thêm không khí rộn ràng ngày xuân cho mọi ngóc ngách của ngôi nhà.
Ngày nay, không chỉ có trong gia đình mới tổ chức cúng tất niên cũng như ăn tất niên. Tại nhiều cơ quan, xí nghiệp, nhóm hội cũng cùng tổ chức cho nhân viên, hội viên cúng tất niên kết hợp mở tiệc tất niên và chương trình tổng kết năm cũ.
Tất niên từ đó cũng được phổ biến rộng rãi hơn, đối với tiệc tất niên ở các cơ quan, công ty, xí nghiệp và các đoàn thể đội nhóm ngày ăn tất niên cũng có thể được hiểu không chỉ là ngày cuối cùng của năm cũ nữa, mà sẽ có nghĩa rộng hơn là những ngày giáp Tết, khi các cơ quan sắp được bắt đầu nghỉ lễ.
Xem thêm: Cách gói quà tết không cần giỏ
Mâm cúng ngày 30 tết gồm những gì?
Mâm cỗ cúng dâng lên ông bà tổ tiên sẽ được bày biện trong nhà nhằm mời ông bà cùng về ăn tết với gia đình cũng như cầu mong tổ tiên phù hộ giúp cho một năm an lành, mạnh khỏe, hạnh phúc vào giây phút chuyển giao giữa 2 năm cũ và mới.
Mâm cỗ được chuẩn bị có thể là mâm lễ mặn hoặc là mâm lễ chay tùy vào truyền thống của từng gia đình.
Đối với mâm lễ mặn sẽ bao gồm: Bánh chưng hoặc bánh tét, giò, chả, xôi, thịt gà, canh khổ qua dồn thịt… và các món ăn khác dựa theo nhu cầu kết hợp với điều kiện của từng gia đình.
Đối với mâm lễ chay sẽ bao gồm: Hương, hoa tươi, đèn nến, bánh kẹo, các loại hạt dinh dưỡng, mứt Tết, các món đồ chay và một số loại đồ uống khác.
Khi cúng đêm 30 Tết, tất cả mọi thành viên trong gia đình cần giữ thái độ trang nghiêm, ăn mặc chỉn chu trước bàn thờ, thành tâm khấn tổ tiên để xin được ơn phù hộ trong năm mới cũng như mời ông bà tổ tiên cùng về nhà ăn Tết chung với gia đình.
Tuy nhiên cũng phải cần lưu ý, khi thắp hương khấn tổ tiên để mời ông bà về ăn Tết cùng con cháu, gia chủ cũng phải nên khấn Thổ công (tức ông Công, ông Táo) để xin phép cho ông bà tổ tiên có thể về ăn Tết.
Xem thêm về Ý nghĩa mâm cơm cúng ngày Tết Cổ Truyền các vùng miền Việt Nam
Gợi ý văn khấn cúng ngày 30 tết
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
– Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
– Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ……………..
Hôm nay là ngày 29 tháng Chạp năm Bính Thân
Tín chủ (chúng) con là: …………………………………….
Ngụ tại: ………………………………………….. …………………………………………..
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thuỳ chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.
Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Xem thêm: Tặng quà tết cho bố mẹ người yêu
Trên đây là bài viết nói về cúng 30 tết cần gì, những thứ cần chuẩn bị cho đêm 30 mà Hiwine đã tổng hợp. Hiện nay, lễ cúng 30 tết ngoài trời và trong nhà đã không còn quá cầu kỳ, tùy thuộc vào mỗi gia đình mà sẽ có thể chuẩn bị các mâm cỗ cúng khác nhau. Tuy nhiên cần phải lưu ý mâm cỗ được bày biện thật sự trang trọng cũng như bày trí tại nơi sạch sẽ nhằm thể hiện lòng thành cầu mong một năm mới thật khỏe mạnh, an lành.